Cùng với Trống Đồng Ngọc Lũ, trống đồng Hoàng Hạ là bảo vật thứ hai của nền văn hóa Đông Sơn được công nhận là Bảo vật Quốc gia.Trống đồng Hoàng Hạ hiện được lưu giữ và trưng bày tại Bảo tàng Lịch sử Việt Nam.

Mặt trống đồng Hoàng Hạ khá giống với trống đồng Ngọc Lũ, ở giữa có ngôi sao 16 cánh. Ảnh: Hương-Cinet

Theo cuốn Trống đồng - Quốc bảo Việt Nam thì trống đồng Hoàng Hạ được dân làng Hoàng Hạ (Phú Xuyên, Hà Đông) tìm thấy vào năm 1937, trong khi đào mương dẫn nước. Chiếc trống có đường kính mặt 79 cm, cao hơn 61 cm này được tìm thấy ở độ sâu 1,5m. Khi đó trống bị long, gỉ vàng gần khắp mặt và một phần thân làm một số hoa văn bị mờ.

Trống có hoa văn trang trí, hình dáng cũng như kích thước tương tự trống Ngọc Lũ. Chính giữa mặt trống có hình ngôi sao nổi 16 cánh, xen kẽ các cánh sao là những họa tiết trang trí kiểu lông công. Bao quanh ngôi sao là 15 vành hoa văn, gồm hai loại: hoa văn hình học và hình khắc người, động vật và vật. Về hoa văn hình học, ngoài những hoa văn tương tự như hoa văn trên trống đồng Ngọc Lũ như các chấm nhỏ thẳng hàng, chữ gãy nối tiếp, vòng tròn chấm giữa có tiếp tuyến song song, văn răng cưa,... còn có thêm vành hoa văn hình xoắn ốc và vòng tròn đồng tâm ở vành thứ 7 từ trong ra ngoài.

Điểm khác so với trống đồng Ngọc Lũ là trống Hoàng Hạ không có vành hươu nai, chim bay xen kẽ. Vành số 9 của trống Hoàng Hạ chỉ có 14 con chim bay. Đó là những hình chim mỏ dài, đuôi và chân dài, có mào, không có những hình chim đứng ngậm mồi. Rìa mặt trống có 30 lỗ nhỏ cách đều nhau, là dấu vết con kê trên khuôn đúc trống. Bố cục trang trí và hình hoa văn giống như trống đồng Ngọc Lũ.

Tang trống cũng được bố cục trang trí giống như trống Ngọc Lũ, gồm 2 phần: Phần trên gồm 6 vành hoa văn hình học: những đường chấm nhỏ thẳng hàng, văn răng cưa, hoa văn vòng tròn đồng tâm chấm giữa, nối với nhau bằng những tiếp tuyến song song.

Phần dưới có 6 chiến thuyền dáng cong hình vòng cung, đầu và đuôi thuyền hình đầu chim, chuyển động từ trái sang phải. Trên thuyền có những chiến binh tay cầm vũ khí diễn cảnh giết tù binh. Xen giữa các thuyền là những hình chim, từ hai đến bốn con. Đó là loại chim nước có mào, mỏ dài, chân cao, đuôi dài. Có chỗ hai chim đứng quay mặt vào nhau, hoặc chim nọ đứng trên lưng chim kia, có lẽ biểu hiện hình chim đạp mái. Đặc biệt dưới gầm một số thuyền còn thấy hình cá.
Phần chân trống không có hoa văn.

Theo các nhà nghiên cứu về trống đồng thì: So với trống Ngọc Lũ kỹ thuật đúc trống Hoàng Hạ kém hơn, trên mặt và thân trống không đều như trống Ngọc Lũ và có một số vết rỗ mặc dù chỉ là những vết nhỏ, hoa văn trang trí cũng không đẹp và tinh tế như trống Ngọc Lũ. Tuy nhiên, sự khác biệt giữa hai chiếc trống không nhiều. Chúng có niên đại xấp xỉ nhau, đều thuộc giai đoạn phát triển rực rỡ của trống Đông Sơn.

Có thể nói đỉnh cao của nền văn hóa Đông Sơn chính là nghệ thuật đúc đồng mà qua đó những tác phẩm đúc đồng tiêu biểu đã được tạo ra, điển hình trong đó là những chiếc trống đồng. Đồ đồng thuộc văn hóa Đông Sơn không thể nhầm lẫn với sản phẩm của bất kỳ nên văn hóa cổ nào khác trên thế giới. Đặc biệt nhất trong số những sản phẩm đồ đồng của nền văn hóa có niên đại hàng nghìn năm này không gì khác chính là Trống Đồng. Bộ sưu tập trống đồng được lưu giữ và trưng bày tại Bảo tàng Lịch sử Việt Nam hiện nay cũng có thể phần cho thấy thực tế đó.

Theo Lan Hương/cinet.vn